kosovka2
01-24-2020, 12:20 PM
Manastir Banjska
Sve je tajna osim Teodoirnog prstena
Tokom radova do rata 1999. otkopani su donon-kula (pirg) impozantnih dimenzija, manastirska trpezarija sa očuvanim stolovima i klupama od tesanog kamena, gde se vlastela i crkveni velikododstojnici bogato hranili. Otkopavanjem smo otkrili jo 26 prostorija koje su u obliku elipse obuhvatale ceo pojas okolo manastira, kae Kovaljov
Od Kosovske bitke do danas manastir Banjska bezbroj puta je prekopavan u potrazi za legendarnim banjskim zlatom riznicom kralja Milutina, koja je tu postojala ne samo po legendi, već i prema istorijskim izvorim. Manastirski hram Svetog Stefana, grobna crkva kralja Milutina i kraljice Teodore, danas izgleda bolje nego pre rata 1999. Godine. Ali evo ta o svemu kae stari arheolog ruskog porekla Georgije Kovaljov koji je do rata 1999. iveo u Pritini, a sa ekipom stručnjaka radio na iskopavanjima oko manastira u Banjskoj.
Uoči nove 2020. godine pronali smo vrsnog areheologa Georgija Kovaljova koji je u dugom vremenskom periodu bio sinonim za arheoloka iskopavanja oko znamenitog manastira u Banjskoj oko kojeg su se pripovedale priče Georgije Kovaljov je danas vremeni krepki penzioner koji od rata 1999. godine ivi u Beogradu. O radovima u Banjskoj nam je ispričao neke bitne momente:
Banjsko zlato se odnosi na ivopis
-U Banjskoj sam radio 27 godina, od 1972-1999. godine kada su radovi usled poznatih događaja prekinuti. O značaju Banjske naveću dva primera. Prvi je da u Karlovačkom rodoslovu pie Prizrenske crkve patos i Dečanska crkva, i Pećka priprata i Banjsko zlato i resavsko pisanje ne nalazi se nigde. Ovo Banjsko zlato odnosi se na izuzetan kvalitet ivopisa u koji su bili umentuti i zlatni liskuni. Drugo je da je na crkvenim saborima u tadanjoj Srbiji iguman Banjske zauzimao četvrto mesto po značaju, odmah iza igumana Studenice, Sopoćana i manastira Mileeva.
O tome ta je sve iskopano pored manastira u Banjskoj arheolog Kovaljov kae: Tokom radova, otkopani su Donon-kula (pirg) impozantnih dimenzija, manastirska trpezarija sa očuvanim stolovima i klupama od tesanog kamena, gde se vlastela i crkveni velikodostojnici bogato hranili. Otkopavanjem smo otkrili jo 26 prostorija koje su u obliku elipse obuhvatale ceo pojas oko manastira i u kojima se odvijao intenzivan ivot manastirskog bratstva. Naalost, pri kraju radova na novootkrivenim temeljima podignut je novi objekat to je protivno konzervatorskoj praksi. Nastavak istraivanja je otean i gotovo nemoguć, kae Kovaljov.
Kompletna dokumentacija o radovima ekipe arheologa koju je predvodio Georgije Kovaljov nalazi se, kako nam je rekao, u Republičkom zavodu za zatitu spomenika u Beogradu. -Dobro se sećam lokalnog metanina u Banjskoj, Sejda Pecija koji je povremeno izbacivao otkopanu zemlju i ut u Banjsku reku. Peci nikada nije traio avans a rokove je uvek ispotovao. Plaćano mu je tek kada bi komisija utvrdila kvalitet njegovih radova. On je besplatno izgradio kolski put sa jugozapadne strane ulaza u kompleks. Otkopani materijal koji je mogao da stane stavljan je Severnu kareju gde je jo pre drugog svetskog rata bio pronađen prsten kraljice Teodore sa ugraviranim natpisom Ko ga nosi, pomozi mu Bog.
Cilj ovog i svih prethodnih iskopavanja u zadubini i mauzoleju kralja Milutina, u koji je car Duan sahranio i voljenu majku, najverovatnije je bila potraga za legendarnom riznicom u manstirskim temeljima, smatraju stručnjaci Narodnog muzeja u Beogradu. Čitav vek pletu se legende o nemanjićkom blagu i njegovom iskopavanju u manastiru Banjska. Nakit, Teodorin prsten, je dugo čamio u mraku kraljevske grobnice, a sada je u depou Narodnog muzeja
Rad i na nalazitu Crkve u Suici
Stručnjaci naglaavaju da je Teodorin prsten izuzetan primerak srednjovekovnog zlatarstva, koje je cvetalo u Novom Brdu i Trepči, ali da nije običan ukras. To su već na prvi pogled shvatili i tragači za Milutinovim blagom koji su prsten pronali u starom grobu u priprati manastirske crkve tokom Prvog svetskog rata.
Idući tragom arheologa, istoričara umentosti i drugih tragača za pronalascima u Banjskoj moe se zaključiti da se od nemanjićkog blaga pouzdano zna samo za Teodorin prsten sa dvoglavim orlom na glavi. Naalost, rezultati viedecenijskih iskopavanja u Banjskoj ni danas nisu dostupni javnosti, reči su istoričara umentosti koji su se bavili istraivanjem na ovom terenu.
-Desetak godina posle prekida sistematskih radova (1999.) , nastavlja priču Kovaljov, formirano je koordinaciono telo u koje su pored priznatih stručnjaka bili uvrteni i neki novi ljudi, slabi poznavaoci Banjske, ali nije bilo mesta za mene koji sam bio terenski rukovodilac u čijoj su ekipi bili takvi stručnjaci kao to su: prof. Dr Marica uput, istoričar umetnosti, dr Duica Minić, arheolog, kao i Jelena Milojević i Ana Prenk, majstori arheologije, a pod nosiocem projekta, akademikom Vojislavom Koraćem, koji nikad nije imao nikakvu primedbu na kvalitet i kvantitet radova. O mnogim detaljima u vezi radova u Banjskoj svojevremeno su pisale i Politika i Večernje novosti. Ostala mi je mapa radova u Banjskoj koju vam dajem da predstavite javnosti, Arheolog Kovaljov je svojevremeno radio i na arheolokom nalazitu oko crkve Sv Dimitrija u Suici u blizini Badovačkog jezera. O ovom poslu nam je rekao da su radovi trajali samo jednu sezonu i da je sav materijal sa ovih nalazita spakovan i ostavljen na tavan Pokrajinskog zavoda za zatitu spomenika u Pritini.
Banjska je manastirska lavra, stavropigijalnog ranga, četvrta po redu iza Studenice, Mileeve i Sopoćana, spomenik kulture od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju. Fasada je od kamena u tri boje, kojom su se mogle ravnati jedino toskanske fasade sijenske katedrale, svedoče vidljivi ostaci kompleksa velikih razmera, nekada okrueni odbrambenim bedemima i crkva posvećena zatitniku dinastije Nemanjić Sv Arhiđakonu Stefanu, koju je ktitor Stefan Uro II kralj Milutin (1282 -1321) odredio za svoju grobnu crkvu.
Manastir je u prvoj deceniji ovog veka oiveo, narod se okuplja a monatvo ga dočekuje s ljubavlju i darovima koji se razmenjuju obostrano.
S. Đukić/Koreni. rs
Legenda: Manastr u Banjskoj
Sve je tajna osim Teodoirnog prstena
Tokom radova do rata 1999. otkopani su donon-kula (pirg) impozantnih dimenzija, manastirska trpezarija sa očuvanim stolovima i klupama od tesanog kamena, gde se vlastela i crkveni velikododstojnici bogato hranili. Otkopavanjem smo otkrili jo 26 prostorija koje su u obliku elipse obuhvatale ceo pojas okolo manastira, kae Kovaljov
Od Kosovske bitke do danas manastir Banjska bezbroj puta je prekopavan u potrazi za legendarnim banjskim zlatom riznicom kralja Milutina, koja je tu postojala ne samo po legendi, već i prema istorijskim izvorim. Manastirski hram Svetog Stefana, grobna crkva kralja Milutina i kraljice Teodore, danas izgleda bolje nego pre rata 1999. Godine. Ali evo ta o svemu kae stari arheolog ruskog porekla Georgije Kovaljov koji je do rata 1999. iveo u Pritini, a sa ekipom stručnjaka radio na iskopavanjima oko manastira u Banjskoj.
Uoči nove 2020. godine pronali smo vrsnog areheologa Georgija Kovaljova koji je u dugom vremenskom periodu bio sinonim za arheoloka iskopavanja oko znamenitog manastira u Banjskoj oko kojeg su se pripovedale priče Georgije Kovaljov je danas vremeni krepki penzioner koji od rata 1999. godine ivi u Beogradu. O radovima u Banjskoj nam je ispričao neke bitne momente:
Banjsko zlato se odnosi na ivopis
-U Banjskoj sam radio 27 godina, od 1972-1999. godine kada su radovi usled poznatih događaja prekinuti. O značaju Banjske naveću dva primera. Prvi je da u Karlovačkom rodoslovu pie Prizrenske crkve patos i Dečanska crkva, i Pećka priprata i Banjsko zlato i resavsko pisanje ne nalazi se nigde. Ovo Banjsko zlato odnosi se na izuzetan kvalitet ivopisa u koji su bili umentuti i zlatni liskuni. Drugo je da je na crkvenim saborima u tadanjoj Srbiji iguman Banjske zauzimao četvrto mesto po značaju, odmah iza igumana Studenice, Sopoćana i manastira Mileeva.
O tome ta je sve iskopano pored manastira u Banjskoj arheolog Kovaljov kae: Tokom radova, otkopani su Donon-kula (pirg) impozantnih dimenzija, manastirska trpezarija sa očuvanim stolovima i klupama od tesanog kamena, gde se vlastela i crkveni velikodostojnici bogato hranili. Otkopavanjem smo otkrili jo 26 prostorija koje su u obliku elipse obuhvatale ceo pojas oko manastira i u kojima se odvijao intenzivan ivot manastirskog bratstva. Naalost, pri kraju radova na novootkrivenim temeljima podignut je novi objekat to je protivno konzervatorskoj praksi. Nastavak istraivanja je otean i gotovo nemoguć, kae Kovaljov.
Kompletna dokumentacija o radovima ekipe arheologa koju je predvodio Georgije Kovaljov nalazi se, kako nam je rekao, u Republičkom zavodu za zatitu spomenika u Beogradu. -Dobro se sećam lokalnog metanina u Banjskoj, Sejda Pecija koji je povremeno izbacivao otkopanu zemlju i ut u Banjsku reku. Peci nikada nije traio avans a rokove je uvek ispotovao. Plaćano mu je tek kada bi komisija utvrdila kvalitet njegovih radova. On je besplatno izgradio kolski put sa jugozapadne strane ulaza u kompleks. Otkopani materijal koji je mogao da stane stavljan je Severnu kareju gde je jo pre drugog svetskog rata bio pronađen prsten kraljice Teodore sa ugraviranim natpisom Ko ga nosi, pomozi mu Bog.
Cilj ovog i svih prethodnih iskopavanja u zadubini i mauzoleju kralja Milutina, u koji je car Duan sahranio i voljenu majku, najverovatnije je bila potraga za legendarnom riznicom u manstirskim temeljima, smatraju stručnjaci Narodnog muzeja u Beogradu. Čitav vek pletu se legende o nemanjićkom blagu i njegovom iskopavanju u manastiru Banjska. Nakit, Teodorin prsten, je dugo čamio u mraku kraljevske grobnice, a sada je u depou Narodnog muzeja
Rad i na nalazitu Crkve u Suici
Stručnjaci naglaavaju da je Teodorin prsten izuzetan primerak srednjovekovnog zlatarstva, koje je cvetalo u Novom Brdu i Trepči, ali da nije običan ukras. To su već na prvi pogled shvatili i tragači za Milutinovim blagom koji su prsten pronali u starom grobu u priprati manastirske crkve tokom Prvog svetskog rata.
Idući tragom arheologa, istoričara umentosti i drugih tragača za pronalascima u Banjskoj moe se zaključiti da se od nemanjićkog blaga pouzdano zna samo za Teodorin prsten sa dvoglavim orlom na glavi. Naalost, rezultati viedecenijskih iskopavanja u Banjskoj ni danas nisu dostupni javnosti, reči su istoričara umentosti koji su se bavili istraivanjem na ovom terenu.
-Desetak godina posle prekida sistematskih radova (1999.) , nastavlja priču Kovaljov, formirano je koordinaciono telo u koje su pored priznatih stručnjaka bili uvrteni i neki novi ljudi, slabi poznavaoci Banjske, ali nije bilo mesta za mene koji sam bio terenski rukovodilac u čijoj su ekipi bili takvi stručnjaci kao to su: prof. Dr Marica uput, istoričar umetnosti, dr Duica Minić, arheolog, kao i Jelena Milojević i Ana Prenk, majstori arheologije, a pod nosiocem projekta, akademikom Vojislavom Koraćem, koji nikad nije imao nikakvu primedbu na kvalitet i kvantitet radova. O mnogim detaljima u vezi radova u Banjskoj svojevremeno su pisale i Politika i Večernje novosti. Ostala mi je mapa radova u Banjskoj koju vam dajem da predstavite javnosti, Arheolog Kovaljov je svojevremeno radio i na arheolokom nalazitu oko crkve Sv Dimitrija u Suici u blizini Badovačkog jezera. O ovom poslu nam je rekao da su radovi trajali samo jednu sezonu i da je sav materijal sa ovih nalazita spakovan i ostavljen na tavan Pokrajinskog zavoda za zatitu spomenika u Pritini.
Banjska je manastirska lavra, stavropigijalnog ranga, četvrta po redu iza Studenice, Mileeve i Sopoćana, spomenik kulture od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju. Fasada je od kamena u tri boje, kojom su se mogle ravnati jedino toskanske fasade sijenske katedrale, svedoče vidljivi ostaci kompleksa velikih razmera, nekada okrueni odbrambenim bedemima i crkva posvećena zatitniku dinastije Nemanjić Sv Arhiđakonu Stefanu, koju je ktitor Stefan Uro II kralj Milutin (1282 -1321) odredio za svoju grobnu crkvu.
Manastir je u prvoj deceniji ovog veka oiveo, narod se okuplja a monatvo ga dočekuje s ljubavlju i darovima koji se razmenjuju obostrano.
S. Đukić/Koreni. rs
Legenda: Manastr u Banjskoj